شنبه، 19 تیر 1400 00:00 کد مقاله : 14000419001
امین روانان
 از گذشته عبرت بگیریم و آینده ای روشن ترسیم کنیم ؛ گذشته چراغ راه آینده است …

پایگاه خبری رهیافت جنوب به قلم؛ حاتم بزمه ؛ فعال سیاسی ، اجتماعی، فرهنگی و دانشجوی دکترای روابط بین الملل؛ در میان همه مشکلاتی که امروز کشور با آن مواجه است، به طور حتم ، رئیس جمهور آینده می‌تواند برای مطالبه¬ی درست و بجا جوانگرایی و گردش نخبگان تدبیری بیندیشد. همانگونه که جوانگرایی به معنای واگذاری همه امور به جوانان نیست، از سویی توجه به تجربه نیز نباید به معنای غفلت از سرمایه‌گذاری و نادیده گرفتن سرمایه گرانقدر جوانان باشد. نتیجه عدم برنامه ریزی صحیح و بی¬توجهی به بحران مدیریت در دو دهه گذشته انسداد مدریتی امروزی را رقم زده است که رفع این مسئله برنامه¬ریزی آگاهانه و داشتن مرکزیت فکری مردم محور را می¬طلبد. متولدین دهه ۶۰ و بعد از آن باید به تدریج در بدنه اجرایی کشور مجرب  شده و پس از2 الی 3 سال  عهده دار مدیریت های کلان شوند. 
کشور در شرایط آزمون و خطا نیست. از ضروریات اداره و حکمرانی مناسب کشور ، باز نگه داشتن مجرای ارتباط نظامات اجرایی و اداری کشور با توان فکری همه نیروهای کارآمد و صاحبنظر و جلب دیدگاه‌های همه کارشناسان خواهد بود و هنر دولت‌ها نیز در محافظت از این ارتباط و جلوگیری از مسدود شدن ارتباطات دولت و ملت است. در این بستر ضمن توجه به همه ظرفیت های نیرو انسانی، بایستی توانایی و ظرفیت افراد در پذیرش مسئولیت¬ها مدنظر قرار گرفته و از بکارگیری افراد بی تجربه و فاقد بردباری و تحمل کافی برای مسئولیت های مهم و کلیدی خودادری گردد .
نکته ای اعتقادی، اخلاقی و حرفه¬ای در توصیه به کسانی که در پی کسب مسئولیت هستند و به خصوص در دولت جدید در  تکاپوی معرفی خود به عنوان مسئول بوده و خود را به هر نحوی مستحق کسب سمت¬های مختلف می دانند آن است که توجه و اعتقاد به دین مبین اسلام، نطام اسلامی و خط مشی بزرگان صاحب نظرمان بایستی در تمام زمینه ها مدنطر باشد که در این موضوع بینش و کلام گهربار شهید دانشمند مان، دکتر مصطفی چمران - "  می‌گویند تقوا از تخصص لازم‌تر است، آن را می‌پذیرم، اما می‌گویم: آنکس که تخصص ندارد و کاری را می‌پذیرد، بی‌تقواست"- حجت را بر ما تمام کرده و الگویی واقعی در پذیرفتن مسئولیت¬ها را گوشزد نموده است.
امروزه عامل اصلی بسیاری از نارضایتی¬ها در جامعه، ناکارآمد بودن مدیران و مسئولانی¬ست که بر اساس معیارهای درست و اصولی انتخاب نمی¬شوند؛ تجربه ثابت کرده هرگاه در انتخاب مدیران و مسئولان،  پاکدستی را ملاک قرار داده  و به تخصص توجهی نشد و یا برعکس  تخصص را ملاک قرار دادند و پاک دستی و الگوهای اخلاقی نادیده گرفته شد، نتیجه ای مطلوب حاصل نشده است؛ تخصص و تعهد ( پاکدستی و التزام به کار ) لازم و ملزوم یکدیگر و دو عنصر اساسی برای مدیریت صحیح در تمام جوامع دنیا است که در آموزه¬های دینی از تعهد تعبیر به تقوا می¬شود؛ این موضوع در تعالیم قرآنی اگرچه به صورت مدون به عنوان یک قانون مدیریتی مطرح نشده، اما چنین اصلی را می‌توان از بسیاری از  آیات آسمانی استباط نمود. به عنوان نمونه حضرت یوسف (ع) وقتی که از زندان آزاد شد و پادشاه مصر در صدد واگذاری مسئولیتی به او شد وی گفت (( مرا سرپرست خزائن سرزمین مصر)) قرار ده که هم  نگهدارنده و هم آگاهم . حضرت یوسف(ع) مسئولیت اقتصادی کشور مصر را می پذیرد؛ به دلیل آنکه توانایی اداره امور اقتصادی را دارد. او هم امانت‌دار است (حفیظ) و هم دانش و تخصص کافی در امور اقتصادی را دارد ( علیم ).
 آیات ۲۶ سوره قصص و ۳۹ سوره نحل نیز در صدد بیان این مهم اند ؛ یعنی تخصص و تعهد.  آنجا که قرآن کریم از زبان دختر شعیب در مورد استخدام حضرت موسی علیه السلام می¬فرماید: ( قَالَتْ إِحْدَاهُمَا يَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ صلی إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ) به دو اصل اساسی مدیریت (قدرت و امانت) اشاره دارد. روشن است که منظور از قدرت در این آیه تنها قدرت جسمانی نیست، بلکه منظور از قدرت و قوت، داشتن دانش و تخصص در زمینه انجام مسئولیت است. به عنوان مثال یک مدیر قوی کسی است که در حوزه ماموریت خود را به خوبی بشناسد، در برنامه‌ریزی مسلط  و از ابتکار سهم کافی و در تنظیم و تقسیم کارها مهارت لازم را داشته باشد و نیروها را برای رسیدن به هدف بسیج نماید؛ در عین حال دلسوز و خیرخواه و امین و درستکار باشد. آنها که  در سپردن مسئولیت ها و کارها تنها به امانت و پاکی فرد مورد نظر قناعت می¬کنند، به  همان اندازه در اشتباهند که برای پذیرش مسئولیت داشتن تخصص را کافی بدانند. متخصصان بدون تعهد، همان اندازه برای پیشرفت کشور خطرآفرین اند که متعهدان بی تخصص مضرند. سپردن جامعه و کشور به دست هر یک از این  دو گروه  سرانجامی جز عقب‌ماندگی نخواهد داشت. مدیران غیر متعهد، و متعهدان غیرمتخصص نتیجه کارشان یکی است: یعنی به هدر رفتن امکانات و سرمایه‌های مادی و معنوی کشور. به همین دلیل است که در تعالیم دین اسلام" علم" و" تقوا" در کنار هم قرار دارند. آنچه آموزه های دین اسلام در این حوزه به ما می‌گوید ؛ این است که هر کاری باید به دست افرادی توانمند و امین باشد، تا نظام جامع به سامان رسد و اگر بر علل زوال حکومت¬ها در طول تاریخ بیاندیشیم، می بینیم عامل اصلی سپردن کار به دست یکی از این دو گروه فوق بوده است. آنجا که امام علی علیه السلام یکی از دلایل انحطاط دولت‌ها را سپردن مسئولیت ها به اراذل و از صحنه خارج کردن افاضل می‌داند؛ شاید اشاره به همین اصل اساسی داشته باشد،  یعنی واگذاری مناصب و خدمات بزرگ به  مردم نادان و فرومایه و کنار زدن انسان¬های کاردان و صاحب اندیشه . 
خلاصه آنکه؛ آیات مطرح شده هم به عنصر تعهد و هم به عنصر تخصص اشاره دارند و بدیهی است که افراد متعهد با نگاهی اسلامی و دلسوزانه به آینده کشور هیچ گاه مسئولیتی که در آن تخصصی ندارند را  نمی پذیرند، واین لازمه تعهد و تقواست و آنان که در ظاهر متعهد نشان داده و کاری که توانایی انجام آن را ندارند می‌پذیرند، در واقع متعهد نبوده بلکه  متعهد نمایی بیش نیستند.
 

نظر جدید
پربازدیدها