یادداشت: رهیافت جنوب/ جهانگیر آشنا کارشناس ارشد برنامه ریزی و رفاه اجتماعی

جنگ شناختی شیوه مدرن دشمن 

از ابتدای خلقت انسان تاکنون بشر جنگ های متفاوتی را تجربه کرده است.جنگ های مانند جنگ سخت،جنگ نیمه سخت،جنگ نرم،جنگ سرد،جنگ اقتصادی و...
یکی از کشورهای که همه این جنگ ها را تجربه کرده است کشور جمهوری اسلامی ایران است.
دشمن پس از شکست خوردن در ۴مرحه از جنگ های (سخت،نیمه سخت،سرد و نرم) علیه کشور ما به سمت مرحله پنجم جنگ رفته است جنگی که مدرنترین شیوه جنگ در جهان معاصر هست.
از این نوع جنگ به عنوان جنگ شناختی یاد میکنند که  معنی آن عبارت است از :
جنگی که به معنای هدف قرار دادن قوه شناخت عموم مردم و نخبگان جامعه هدف با تغییر هنجارها، ارزش‌ها، باورها، نگرش‌ها و رفتارها از طریق مدیریت ادراک و برداشت است. این نوع جنگ شکل تکامل یافته تر، پیشرفته‌تر، عمیق‌تر و وسیع‌تر جنگ روانی است که مبتنی بر جامعه شبکه‌ای (با زیرساخت رسانه‌های نوین) بوده و با مدیریت ادراک و برداشت انجام می‌گیرد.

مهم ترین ویژگی جنگ شناختی متکی بودن این نوع جنگ به زیر ساخت های رسانه ای نوین سایبری است که ذهن و تفکر انسان را مورد هدف قرار میدهد که بخاطر همین پیچیدگی از آن به عنوان جنگ موریانه ای نام میبرند جنگی که شکل پیشرفته تر و تکامل یافته تر جنگ نرم هست.
هدف اصلی در هر جنگی شکست و از میدان به در کردن رقیب هست اما، هدف در جنگ شناختی شیوه های  متفاوت تری نسبت به همه جنگ ها دارد .
شیوه هایی که در نوع خود نشان از پیچیدگی این نوع جنگ دارد شیوه هایی مانند:
اعتماد زدایی،اعتبار زدایی،مشروعیت زدایی،قداست زدایی،ناامید سازی و ناکارآمد نمایی یک دولت و جامعه را به افراد آن جامعه تلقین میکند و در واقع مردم جامعه که اصلی ترین سرمایه اجتماعی یک کشور هستند را به راحتی نسبت به جامعه و کشور بدبین میکنند و امید به آینده را در آنها از بین میبرند و مردم نسبت به اعتقادات به چشم خرافات نگاه میکنند و یک حالت رویگردانی اجتماعی بهشون دست میدهد. 
اما با نگاهی اجمالی به تلفات جنگ شناختی می پردازیم 
در جنگ شناختی مهم ترین و دلهره ترین قسمت این جنگ تلفات انسانی آن است.
در جنگ سخت وقتی یک نفر مجروح یا کشته میشود یک نفر از جبهه خودی کم خواهد شد اما، در جنگ شناختی وقتی یک نفر نسبت به اعتقادات و تفکر خود بدبین میشود علاوه بر این که یک نفر از گروه خودی کم شده یک نفر هم به گروه دشمن زیاد میشود که این عامل بسیار نگران کننده هست. 
شگردها های زیادی در جنگ شناختی در چند دهه اخیر اتفاق افتاده، مثلا در انتخابات ۲۰۱۶فعالان فضای جنگ شناختی با زمینه سازی رسانه ای ترامپ را رئیس جمهور مردم آمریکا اعلام میکردند و از حدود چندین ماه قبل از انتخابات با زمینه سازی رسانه ای مردم آمریکا را متقاعد و همراه کرده اند که به ترامپ رای بدهید و در نهایت پیروز انتخابات هم شخص ترامپ شد.
جنگ شناختی امروزه یکی از جدی‌ترین حوزه‌ها جهت تاثیرات آرام و خزنده بر سبک زندگی، نگرش و باور افکار عمومی هست اما، در کشور ما دشمن با بهره گیری از موارد بالا نسبت به سست کردن و بی ارزش جلوه دادن مقدسات و اعتقادات سعی بر آن دارد تا ما را نسبت به ارزشهای اسلامی بی تفاوت بکند، ارزشهایی مانند جهاد کردن ،تقدس جایگاه ارزشمند خانواده و حکومت اسلامی و ...لذا بهترین راه برای مقابله با این نوع جنگ شناختی، ارتقای آگاهی و سطح بالای سواد رسانه ای در میان طیف خاکستری و افزایش هوشیاری عمومی هست که باید دولت و مردم نسبت به این مسئله نگاه ویژه ای داشته باشند.